Web site Isaac Heertje
Navigatie
Home
Foodmicrostucture
Benoeming tot senior scientist
Joodse Gemeente Breda
Articles
Bibliografie
Downloads
Web Links
Contact Me
Photo Gallery
Search
Calendar of Events
Gebruikers online
Gasten online: 2
Geen leden online

Aangemelde Leden: 9
Niet-geactiveerde Leden: 34
Nieuwste lid: dana
Calendar of Events

<<Mar 2024>>
SuMoTuWeThFrSa
12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31
Year overview

Ga in blijdschap
“Ga in blijdschap”
Het gelijk van Spinoza, vreugde verdriet en het voelende brein, zo luidt de titel van het boek van Antonio Damasio. Ik heb dit boek tijdens mijn vakantie in Israël in één adem uitgelezen. Het boek is een meer dan prikkelende contaminatie van het leven, werken en denken van Baruch (of moet ik zeggen Bento of Benedictus) Spinoza en de moderne neurobiologie.
Hoe staat de wetenschap over het mechanisme in de hersenen van pijn en lijden, van vreugde en blijdschap in verbinding met Spinoza. Wij kennen uit eigen kring de verbanning van Spinoza uit de Portugees joodse gemeenschap van die dagen (1656). De cherem spreekt afschuwelijke taal en eindigt met de woorden:
“Wij waarschuwen U dat niemand mondeling of bij geschrifte met hem mag verkeren, dat niemand hem enige gunst mag bewijzen of met hem onder één dak mag verblijven, dat niemand hem binnen vier ellen afstand mag benaderen noch enig door hem gemaakt of geschreven geschrift mag lezen”.
Wij kennen uit die tijd ook het bittere lot van Uriel da Costa, die ook ideeën verkondigde die niet strookten met die van zijn joodse gemeenschap en daarvan het afschuwelijke slachtoffer werd.
En vandaag verhaalt Antonio Damasio over het gelijk van Spinoza. Liefdevol heeft hij zich verdiept in het leven en denken van Spinoza en introduceert hem als één van de grootste geesten die de wereld ooit heeft voortgebracht. Maar wat is het verband tussen de twee geleerden? De neurowetenschapper Damasio en de filosoof Spinoza. Dat moeten wij verklaren doordat Spinoza menselijke emoties en gevoelens als zeer belangrijk beschouwde bij het begrijpen van de mens en zijn samenleving. En het zijn deze emoties en gevoelens, die het kenobject zijn van de moderne neurobiologie.
Damasio vertelt ons uitgebreid over de moderne ontwikkelingen, over hersenen, hersenscans en de localisatie van emotie en gevoelens, over emoties die verbonden zijn met het lichaam en gevoelens die verbonden zijn met de geest, over het opwekken van emoties en gevoelens via elektrische signalen. En zo lopen we het gebied van de geest binnen en worden we geconfronteerd met de vraag of lichaam en geest wel zo verschillend zijn als door velen wordt gedacht, in het bijzonder in religieuze kring. Die vraag wordt door Damasio ontkennend beantwoord. Het wetenschappelijke onderzoek lijkt aan te geven dat hersenen, emoties, gevoelens en geest met elkaar verbonden zijn, aspecten van dezelfde materie. Zo dacht ook Spinoza, de geest is onscheidbaar van het lichaam: beide zijn uit dezelfde stof geschapen. Hiermee is verbonden zijn ontkenning van de onsterfelijkheid van de geest. Mogelijk is dit één van de redenen waarom Spinoza werd verstoten uit de joodse gemeenschap. Maar ook zijn ideeën over God en de beoefening van de religie waren niet in overeenstemming met de joodse leer. God is een kracht in ons, is een gevoel, niet een kracht buiten ons, die straft of beloont, zo leert Spinoza. Daarmee stond hij natuurlijk ver af van de ideeën over God in de hem omringende wereld van die tijd en het verklaart waarom hij zowel in joodse als niet joodse religieuze kring als een gevaarlijk man werd beschouwd. Maar deze kwalificatie is zeker niet terecht. Spinoza komt naar voren als een gelijkmatig en vredelievend mens, die in zijn denken zijn tijd ver vooruit was en prachtige ideeën heeft voortgebracht over ethiek, gevoelens, mens en samenleving. Zo modern, dat een belangrijk onderzoeker als Damasio kan treden in de voetsporen van Spinoza en ons nieuwe vergezichten opent op een betere samenleving. Een grote plaats wordt daarin ingenomen voor het bevorderen van gevoelens van vreugde en blijdschap, omdat dat bijdraagt aan onze opbloei, en het vermijden van pijn, angst en verdriet want ze zijn ongezond. Op dit moment vinden er zeer spectaculaire ontwikkelingen plaats op het gebied van hersenonderzoek. In de visie van Damasio zullen deze ontwikkelingen grote consequenties hebben voor de manier waarop wij leven. Doordat wij in staat zullen zijn emoties en gevoelens te begrijpen en te sturen, zullen mogelijkheden ontstaan (voor zover ze al niet bestaan) om zowel op het persoonlijke vlak als op het sociale vlak invloed op de gebeurtenissen uit te oefenen. Als dat ten goede kan worden aangewend opent zich een vergezicht op een betere wereld, een droom van Spinoza, een droom van Damasio en een Messiaanse gedachte. En zo komt Spinoza toch nog thuis. Antonio Damasio schreef een fascinerend boek over zijn gelijk.


Geplaatst door isaac op November 03 2009 15:59:46 0 Reacties · 1875 keer gelezen · Afdrukken
Reacties
Er zijn nog geen reacties geplaatst.
Plaats een reactie
U dient in te loggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Waardering
Waardering is alleen beschikbaar voor leden.

U dient in te loggen of aan te melden als lid om een Waardering op te kunnen geven.

Er zijn nog geen Waarderingen geplaatst.
Login
Gebruikernaam

Wachtwoord



Nog geen lid?
Klik hier om aan te melden.

Wachtwoord vergeten?
Vraag hier om een nieuw wachtwoord.
Shoutbox
U moet inloggen om een bericht te kunnen plaatsen.

Nog geen bericht geplaatst.
Copyright © 2007